Aktualności 2013/2014
1. Rodziny adopcyjne
(zobacz zakładkę "Dla Rodziców i Opiekunów")
2. Szkoły
"Klasa przyjazna uczniom z problemami w regulacji emocji"
Projekt realizowany w partnerstwie z Towarzystwem Przyjaciół Dzieci, Oddział Powiatowy w Jarosławiu i Szkołą Podstawową nr 11 z oddziałami integracyjnymi im. Adama Mickiewicza.
Projekt jest kontynuacją działań podjętych w ramach Programu Ministerstwa Edukacji Narodowej: „Bezpieczna i przyjazna szkoła - edukacja włączająca w kształceniu uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkołach ogólnodostępnych, z oddziałami integracyjnymi oraz integracyjnych”.
Podstawą projektu było założenie, oparte na wynikach aktualnych badań, że podłożem znaczącej części trudności edukacyjnych i wychowawczych u dzieci i trudności z jakimi styka się nauczyciel w szkole, są problemy z regulacją emocji. Jednocześnie podstawowym standardem Projektu jest zasada, że kluczem do skutecznej pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych (SPE), jest przede wszystkim zapewnienie mu bezpiecznego środowiska na poziomie klasy. Tak więc działania projektowe skierowane są w pierwszej kolejności do całej klasy (wszystkich uczniów) i nauczyciela a dopiero na tak stworzonej bazie oddziaływaniem objęci zostali uczniowie dla których w związku z ich potrzebami (SPE), tworzono Plany Działań Wychowawczych (PDW). Dzięki takiemu podejściu z jednej strony unika się stygmatyzacji uczniów, z drugiej cała klasa zyskuje niezwykle ważne i przydatne we współczesnym świecie kompetencje w zakresie identyfikacji i zarządzania emocjami tak swoimi, jak i pewnym stopniu u innych ludzi.
W toku rozwoju dziecko nie „uczy się” regulacji samoistnie. Potrzebny mu jest do tego opiekun z którym połączone jest głęboką relacją (przywiązaniem). Oczywistymi i podstawowymi opiekunami są dla dziecka rodzice, dla małego dziecka zwłaszcza matka. Opiekun pełni dla dziecka funkcję „koregulatora” - jest kluczowym „uzupełnieniem” (początkowo główną bazą) kompetencji regulacyjnych. Opiekun nadaje znaczenie stanom emocjonalnym małego dziecka i dzięki wzajemnemu dostrojeniu i np. tzw. „mechanizmom lustrzanym” poprzez własne zachowanie – ton głosu, uśmiech, dotyk, tzw. „mowę ciała”, wreszcie proste słowa, uspokaja dziecko lub stymuluje w zależności od potrzeb. Stopniowo w miarę rozwoju, mechanizmy tego rodzaju wzbogacają się o zjawisko modelowania a następnie coraz większego znaczenia nabiera mówienie do dziecka i tłumaczenie mu co się z nim dzieje oraz wpływanie poprzez mowę/narrację na jego stany emocjonalne.
Dziecko ok 50 % swego aktywnego życia spędza w szkole. Jest więc rzeczą całkowicie naturalną, że w trakcie zajęć szkolnych, nauczyciel przejmuje „pałeczkę regulacyjną” od rodzica/opiekuna.
Ćwiczenia, stanowiące podstawę realizacji Projektu, mogą być z powodzeniem zastosowane w każdej klasie szkolnej, przy czym preferowana jest tu klasa IV szkoły podstawowej z uwagi na fakt, że dzieci w wieku ok 10 lat są już stosunkowo dojrzałe i jednocześnie stoją u progu adolescencji a więc okresu w którym problemy z regulacją emocji są największe. Wyposażenie ich w tym właśnie wieku w kompetencje regulacyjne będzie ważnym „kapitałem”, który ułatwi przejście kilku trudnych kolejnych lat. Wartością uzyskaną w projekcie – co podkreślaliśmy - jest fakt, że kompetencje regulacyjne zdobędą wszystkie dzieci a nie tylko te ze specjalnymi potrzebami. Ćwiczenia wplecione w lekcje wychowawcze, nie zajmują więcej niż 5 - 10 minut.
Podkreślenia wymaga fakt, że zajęcia tego typu powinny być wdrażane przez wychowawcę klasy. Odgrywają tu bowiem zasadniczą rolę te same mechanizmy, które dotyczą rodzica/opiekuna tj. relacja przywiązania i w jej ramach dostrojenie, „reakcje lustrzane” i modelowanie na podłożu kompetencji samego nauczyciela w zakresie tak identyfikowania jak i bezpiecznej ekspresji i modulowania (zarządzanie) stanów emocjonalnych.
Właściwa kolejność w budowaniu kompetencji regulacyjnych to najpierw relacja potem regulacja. W innym wypadku mamy do czynienia jedynie z „tresurą”, gdzie celem nie jest wyposażenie dziecka w kompetencje a jedynie eliminacja tzw. zachowań niepożądanych bez brania pod uwagę, że w takim wypadku dziecko skompensuje sobie braki regulacyjne i brak ekspresji emocji w patologicznych relacjach z rówieśnikami lub w domu.
3. Opieka zastępcza
Naszą bezpośrednią i stałą opieką objętych jest aktualnie kilka Rodzinnych Domów Dziecka, Powiatowych Domów Dziecka i zawodowych rodzin zastępczych.
W styczniu uruchomiliśmy ogólnopolski Program Diagnozy i Oddziaływań Terapeutycznych dla Rodzinnych Domów Dziecka (RDD).
Współpraca z RDD miała swój początek w 2010 roku, gdy nasi specjalisci w Serocku poprowadzili konferencję i warsztaty:
Pokłosiem tych warsztatów była książka:
W trakcie warsztatów (obecnych była 1/5 wszystkich RDD w Polsce) rozpoczęliśmy cykl badań pilotażowych, których celem było i jest (badania są kontynuowane) znalezienie optymalnych metod oddziaływań terapeutycznych wobec dzieci z RDD. Takich, które zgodne są z naszą i światową wiedzą nt zaburzeń posttraumatycznych i jednocześnie dostosowane są do warunków (realiów) polskich.
Do końca lutego 2013 roku badaniami objętych zostało ok. 600 dzieci.
Współpraca z RDD to wszechstronny system oddziaływań obejmujący wsparcie dla opiekunów, współpracę z otoczeniem - w tym przede wszystkim z PCPR i szkołami - oraz, na tak przygotowanym gruncie, prowadzenie profesjonalnej, zgodnej z naszymi standardami diagnozy i pracy terapeutycznej tak z dziećmi jak i rodzinami.
4. Diagnoza dzieci przebywajacych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych.
Na podstawie porozumienia z Domami Dziecka w Jarosławiu, Kórniku-Bninie i Sieborowicach rozpoczęlismy wspólnie ze szkolonymi przez NSLT (cykl szkoleniowy rozpoczął się na wiosnę 2013) specjalistami z w/w placówek, procedurę diagnozy wszystkich wychowanków.
Program diagnozy obejmuje zaburzenia posttraumatyczne i dysocjacyjne. Zakończenie pod koniec 2014.